راه‌های تشخیص سرطان ریه
برای افراد ۵۰ تا ۸۰ ساله که به مدت ۲۰ سال یا بیشتر، روزانه یک بسته سیگار مصرف کرده‌اند و همینطور افرادی که در ۱۵ سال گذشته ترک کرده‌اند، غربالگری سالانه با سی‌تی‌اسکن دوز پایین (Low dose CT scan) توصیه می‌شود.
روش‌های تصویربرداری در مراقبت از افراد مبتلا به NSCLC بسیار مهم هستند. بااین‌حال، هیچ آزمایشی کامل نیست و بنابراین نتایج پرتونگاری قفسۀ سینه، تاریخچه پزشکی فرد، معاینه فیزیکی، آزمایش خون و اطلاعات حاصل از بیوپسی، بایستی یک مجموعۀ کامل تشکیل دهند تا نشان دهد که محل شروع سرطان کجا بوده و اینکه آیا به جایی گسترش یافته است؟ و اگر گسترش یافته به کجا منتقل شده است.
الف) آزمایش‌ها و روش‌های تشخیص و مرحله‌بندی سرطان ریه اغلب هم‌زمان انجام می‌شوند. برخی از آزمایش‌ها و روش‌های زیر ممکن است بدین منظور مورداستفاده قرار گیرد:
– معاینۀ فیزیکی و تاریخچۀ سلامت
شامل معاینۀ بدن برای بررسی علائم کلی سلامت از جمله: بررسی علائم بیماری، مانند توده‌ها یا هر چیز دیگری که غیرعادی به نظر می‌رسد. همینطور بررسی سابقۀ عادات سلامتی بیمار از جمله سیگارکشیدن، شغل، بیماری و روش‌های درمانی که درگذشته انجام داده است.– آزمون‌های آزمایشگاهی
شامل روش‌های پزشکی که نمونه‌های بافت، خون، ادرار یا سایر مواد بدن را آزمایش می‌کنند. این آزمایش‌ها به تشخیص بیماری، برنامه‌ریزی و بررسی درمان یا نظارت بر بیماری در طول زمان کمک می‌کند.– برونکوسکوپی (Bronchoscopy)
روشی که در آن یک لولۀ انعطاف‌پذیر، برای معاینۀ بصری راه‌های هوایی بزرگ (برونش‌ها) در ریه‌ها، وارد گلو می‌شود.– عکس‌برداری با اشعۀ ایکس از قفسۀ سینه
شامل عکس‌برداری با اشعۀ ایکس از اندام‌ها و استخوان‌های داخل قفسۀ سینه است. در واقع اشعۀ ایکس نوعی پرتوی انرژی است که می‌تواند از بدن عبور کند و تصویری از نواحی داخل بدن ایجاد کند.– سی‌تی‌اسکن (CT scan)
روشی است که برای تهیۀ یک‌سری تصاویر بسیار دقیق از نواحی داخل بدن استفاده می‌شود که در آن، یک دستگاه اشعۀ ایکس بدن را در یک مسیر مارپیچی بررسی می‌کند. این روش، اسکن اسپیرال یا اسکن مارپیچ نیز نامیده می‌شود. حتی ممکن است برای بهتر دیده‌شدن اندام‌ها و بافت‌های داخلی و بالابردن کیفیت عکس، یک رنگ خاص نیز به داخل ورید تزریق شود یا به‌صورت خوراکی توسط بیمار بلعیده شود.– سیتولوژی خلط
روشی که در آن آسیب‌شناس (پاتولوژیست)، نمونه‌ای از خلط (مخاط سرفه شده از ریه‌ها) را برای بررسی سلول‌های سرطانی زیر میکروسکوپ مشاهده می‌کند.– توراسنتز (Thoracentesis)
یعنی برداشتن مایع از فضای بین دیوارۀ قفسۀ سینه و ریه با استفاده از سوزن و بررسی آن توسط یک آسیب‌شناس که این مایع را در زیر میکروسکوپ برای جستجوی سلول‌های سرطانی مشاهده می‌کند.– ام‌آرآی (تصویربرداری رزونانس مغناطیسی -MRI)
روشی که از یک میدان مغناطیسی قوی و امواج رادیویی برای تهیۀ مجموعه‌ای از تصاویر دقیق از نواحی داخل بدن مانند مغز استفاده می‌کند. این روش تصویربرداری، تشدید مغناطیسی هسته‌ای نیز نامیده می‌شود.– اسکن توموگرافی گسیل پوزیترون (PET SCAN)
روشی برای یافتن سلول‌های تومور بدخیم در بدن که در آن، مقدار کمی مادۀ قندی پرتوزا به داخل سیاهرگ تزریق می‌شود. سپس اسکنر PET در اطراف بدن می‌چرخد و تصویری از محل مصرف قند در بدن ایجاد می‌کند. به دلیل اینکه سلول‌های تومور بدخیم نسبت به سلول‌های طبیعی فعال‌تر هستند و قند بیشتری جذب می‌کنند، در تصویر روشن‌تر نشان داده می‌شوند.– اسکن استخوان
روشی برای بررسی وجود سلول‌های سرطانی در استخوان. در اسکن استخوان از یک ردیاب پرتوزا برای مشاهدۀ داخل استخوان‌ها استفاده می‌شود. میزان تشعشعات ردیاب بسیار کم است و مضر نیست. ردیاب به ورید بیمار تزریق می‌شود و از طریق جریان خون حرکت می‌کند. مواد پرتوزا در استخوان‌های فرد مبتلا به سرطان جمع شده و توسط دوربین شناسایی می‌شوند. تصویر استخوان سالم کم‌رنگ‌تر است اما نواحی آسیب‌دیده، مانند مواردی که در اثر سرطان ایجاد شده‌اند، در تصویر مشخص‌تر دیده می‌شوند.– آزمون عملکرد ریوی
آزمایشی برای بررسی میزان عملکرد ریه‌هاست. این آزمایش مشخص می‌کند که ریه‌ها تا چه حد می‌توانند هوا را نگه دارند و هوا با چه سرعتی به داخل و خارج از ریه‌ها حرکت می‌کند. همچنین این آزمایش، میزان اکسیژن مصرف شده و میزان دی‌اکسیدکربن در طول تنفس را به پزشک اطلاع می‌دهد.– آسپیراسیون و بیوپسی مغز استخوان
یعنی برداشتن مغز استخوان، خون و تکۀ کوچکی از استخوان به‌وسیله واردکردن یک سوزن توخالی در استخوان لگن یا سینه. سپس یک آسیب‌شناس، مغز استخوان، خون و تکۀ استخوان را زیر میکروسکوپ می‌بیند تا نشانه‌های سرطان را جستجو کند.